Στον πύργο γαμιούνται και στη γιάρδα κοιμούνται

Photo by Neros, πλοίο στη δεξαμενή (floating deck)

Αυτό το κείμενο προέκυψε ένα απόγευμα που συζητούσαμε με το φίλο μου για την ιστορία των ναυπηγείων. Άρχισε να μιλάει κι εγώ να γράφω κάνοντας ελάχιστες αλλαγές. Ήταν για μένα μια καλή ευκαιρία να μάθω εκ των έσω πράγματα που αλλιώς δε θα τα μάθαινα. Ορίστε τι είπαμε:

Την 1^η Απριλίου 1985 ο Σταύρος Νιάρχος έκανε μια κίνηση που στην αρχή μόνο ως αστείο μπορούσε να εκληφθεί από τους 7000 εργαζόμενους στο ναυπηγείο Σκαραμαγκά. Ανακοίνωσε το lock-out του ναυπηγείου το οποίο παρέμεινε κλειστό για έξι μήνες. Ο τότε πρωθυπουργός Ανδρέας Παπανδρέου πήρε την απόφαση να το ανοίξει ξανά με τη βοήθεια της ΕΤΒΑ. Εγώ μπήκα στο ναυπηγείο την άνοιξη του 1989. Βρήκα 4500 εργαζόμενους και στην αρχή έπαιρνα μηνιάτικο κάτι λιγότερο από 80.000 δρχ, σα να λέμε 800 ευρώ σήμερα, για να ανεβαίνω σε γερανούς με σακίδιο εργασίας που είχε βάρος 3-4 κιλά. Οι συνθήκες ήταν ανθυγιεινές και επικίνδυνες. Αμίαντος από τα φρένα των γερανών, καιρικές συνθήκες, λάδια, γράσσα και μουτζούρα, γενικά περνούσαμε καλά... Με τις διοικήσεις του ΠΑΣΟΚ από το 1985 έως την περίοδο Κωνσταντίνου Μητσοτάκη (‘91-’93), το ναυπηγείο είχε χρεωκοπήσει. Σε αυτό, λοιπόν, το κλίμα ο Κ. Μητσοτάκης έστειλε ως διευθύνοντα σύμβουλο τον Πιέρο Παναγιωταρέα, εν αποστρατεία υψηλό αξιωματούχο του Πολεμικού Ναυτικού, με σκοπό να το εκκαθαρίσει. Για να το κάνουμε κατανοητό, αυτό σημαίνει να το κλείσει χωρίς να υπάρχει αύριο. Σε μία από τις πρώτες ομιλίες του στους εργαζόμενους ο Παναγιωταρέας είπε κατά λέξη ότι «στον πύργο γαμιούνται και στη γιάρδα κοιμούνται». Εννοούσε ότι στα γραφεία, ή αλλιώς όπως το λέμε εμείς στον «πύργο», πηδιούνται στην κυριολεξία, ενώ οι εργάτες κάτω ξύνονται. Αυτός ήταν αισιόδοξος για την πορειά του ναυπηγείου και είχε πει ότι με τα μηχανήματα που έχει, το μόνιμο προσωπικό και τους περιστασιακούς εργάτες της ζώνης του Περάματος (καμιά πεντακοσαριά ψυχές) το μαγαζί είχε προοπτική. Μέσα σε δύο χρόνια που παρέμεινε στη διοίκηση βελτίωσε τις υποδομές του ναυπηγείου. Δημιούργησε καινούρια μονάδα κατασκευής βαγονιών για ΟΣΕ και ΗΛΠΑΠ, κατασκεύασε δρόμους που αντέχουν μέχρι σήμερα, αγόρασε γερανογέφυρες, κλαρκ, λέιζερ φλογοκοπτικά και άλλα. Επίσης, έκλεισε συμφωνίες με την TEXACO ώστε να φέρνει τα πλοία της εκεί για επισκευή, άρχισε την κατασκευή 3 φρεγατών -δημιουργώντας νέες μεγάλες αποθήκες ώστε να υπάρχουν όλα τα ανταλλακτικά μέχρι την τελευταία βίδα εκεί- και έκανε ρεκόρ επισκευών με 200 καράβια το χρόνο. Είχε γνώση σε ποιο συνεργείο δούλευε ο καθένας μας και έδινε και εξτρά σε όσους έπαιρναν πρωτοβουλίες. Είδαμε τις τσέπες μας να γεμίζουν λεφτά τότε. Έτσι πήγαμε μέχρι το 1992 και αυτός έλεγε ότι ξεχρεώνει το ναυπηγείο και σε λίγο δε θα χρωστάμε. Το Δεκέμβριο του 1992 η ΕΤΒΑ δεν ανανέωσε το συμβόλαιό του επειδή –όπως ακουγόταν- δε βόλευε «τα δικά μας παιδιά». Από το 1993 μέχρι το 1995 οι διοικήσεις που διόριζε το ΠΑΣΟΚ έφεραν πάλι το ναυπηγείο στα όρια της χρεωκοπίας, παρόλη τη δουλεία που είχαμε. Τότε στη παρέα συζητούσαμε την ιδέα να πάρουν οι εργαζόμενοι το ναυπηγείο αφού εμείς κάναμε όλη τη δουλειά, από τον αμμοβολιστή μέχρι και τον ναυπηγό. Σε μια γενική συνέλευση ένας από εμάς είπε την ιδέα και οι συνδικαλιστές γέλασαν. Έξι μήνες αργότερα η ΕΤΒΑ όντως πούλησε μετοχές για το 49% στους εργαζόμενους μέσω της παρακράτησης μισθού. Σε 14 χρόνια θα είχαμε εμείς το 49% του ναυπηγείου. Το 1998, ο Κώστας Σημίτης (τη χρονιά της ανόδου του χρηματιστηρίου) ιδιωτικοποίησε την ΕΤΒΑ δηλαδή απορροφήθηκε απ΄ την Τράπεζα Πειραιώς του Μιχάλη Σάλα. Προηγουμένως, η ΕΤΒΑ έπρεπε να έχει εκποιήσει την περιουσία της και με τη σύμφωνη γνώμη των εκπροσώπων μας -που δεν είδαν ποτέ το σχήμα 51- 49 με καλό μάτι- κι ετσι δεν ενημέρωσαν ποτέ τους εργαζόμενους για τις δυνατότητες και τις προοπτικές μας. Λοιπόν, η ΕΤΒΑ αγόρασε τις μετοχές μας, πήραμε τα λεφτά μας πίσω και τα ΕΝΑΕ (Ελληνικά Ναυπηγεία Ανώνυμος Εταιρεία) πουλήθηκαν στη HDW, που αργότερα (2002) μεταπήδησε στην THYSSEN-KRUPP, με τη συμφωνία ότι το Ελληνικό Κράτος θα φτιάξει εκεί 3 υποβρύχια ιδίου τύπου με αυτό που φτιάχτηκε στο Κίελο και γέρνει. Σήμερα και τα 3 είναι έτοιμα για δοκιμή αλλά η THYSSEN έχει καταγγείλει τη σύμβαση. ‘Ολο αυτό το διάστημα των 10 ετών, η THYSSEN δεν έχει φέρει καμία καινούρια κατασκευή και απαξιώνει τις υποδομές του επισκευαστικού τομέα (δεξαμενές, γερανούς, ρυμουλκά). Για παράδειγμα, από τις τέσσερις δεξαμενές που δούλευαν το 1998, τώρα δουλέυουν οι δύο και οι γερανοί έχουν μειωθεί σημαντικά ενώ τα ρυμουλκά δεν έχουν πιστοποιητικά πλεύσης και μένουν δεμένα στις προβλήτες. Τα ναυπηγεία αξιολογούνται σύμφωνα με την ανυψωτική ικανότητα των γερανών τους, τη χωρητικότητα των δεξαμενών τους και την τεχνογνωσία των ανθρώπων που στην Ελλάδα είναι υψηλή. Σήμερα η THYSSEN έχει αφήσει στο φιλότιμό μας τη συντήρηση αυτών των υποδομών.Το 2008 έσπασε τη μονάδα των τρένων και την έδωσε σε κάποιον αχυράνθρωπο ονόματι Mayer. Από πέρσυ τον Μάιο τα τρένα πτωχεύσανε και 160 εργαζόμενοι βρέθηκαν άνεργοι χωρίς αποζημίωση αλλά έρχονται παρόλ’ αυτά στο ναυπηγείο καθημερινά ελπίζοντας να απορροφηθούν. Οι υπόλοιποι εργαζόμενοι δεν σταθήκαμε αλληλέγγυοι στο πρόβλημά τους και δεν αντιδράσαμε δυναμικά. Τον περασμένο μήνα το ναυπηγείο σταμάτησε να πληρώνει κι εμάς (1300 άτομα) ενώ το 75.1% έχει ήδη πουληθεί στην ABU DHABI MAR. Τα σχέδια τους είναι μάλλον να συνεχίσουν στο ίδιο πνεύμα της THYSSEN, εφόσον με την ABU DHABI MAR είναι και συνέταιροι σε άλλα ναυπηγεία. Η THYSSEN είχε σκοπό να συρρικνώσει το ναυπηγείο θέλοντας να κλείσει και τη μονάδα των επισκευών που παράγει. Αυτό που κάνει είναι να περιμένει μόνο από το κράτος να της δώσει δουλειά, πράγμα που σήμερα με την κρίση είναι απίθανο. Η λύση είναι να περάσει το 100% του ναυπηγείου στα χέρια μας. Πράγμα που δε θα αρέσει στους κατευθυνόμενους γαλαζοπρασινοκόκκινους συνδικαλιστές, πρόβλημα τους, είναι ξεπερασμένοι πια από τα γεγονότα και αυτοί και τ΄αφεντικά τους. Να μην ασχολούμαστε μαζί τους. Δε χρειάζεται να βάλουμε κάποιον να μας ορίζει, ούτε κάποιος να βάλει εμάς να ορίζουμε, το μόνο που χρειάζεται είναι να κάνουμε ο καθένας μας υπεύθυνα τη δουλειά του, να κάνουμε συζήτηση, όχι ξεκατινιάσματα, να δούμε τα ουσιαστικά λάθη μας και να τα διορθώσουμε. Θέλει να υπάρξουν άνθρωποι με αξίες για να εφαρμόσουμε αυτή την πρόταση. Δεν είμαι καθόλου αισιόδοξος, ο κόσμος επιλέγει να έχει τα μάτια κλειστά, φοβάται να δει την πραγματικότητα, έχουμε χάσει τις αξίες μας.

Νερός

Photo by Neros, κοπή ελασμάτων στην επίγεια δεξαμενή (dry deck)