Aόρατες Πόλεις

"ΟΙ ΑΟΡΑΤΕΣ ΠΟΛΕΙΣ" - Ιτάλο Καλβίνο

Τώρα 8α σας μιλήσω για την πόλη της Ζηνοβίας που έχει το εξής χαρακτηρστικό: αν και χτισμένη σε στεγνό έδαφος, υψώνεται ολόκληρη πάνω σε πανύψηλους πασσάλους, και τα σπίτια είναι από μπαμπού κι απο τσίγκο, με πολλά χαγιάτια και μπακλόνια, χτισμένα σε διαφορετικό ύψος, πάνω σε ξύλινα στηρίγματα, φτιαγμένα έτσι ώστε το ένα να ξεπερνά το άλλο, και συνδέονται μεταξύ τους με ανεμόσκαλες κα κρεμαστές ράμπες και οδηγούν σε πανοραμικά σημεία σκεπασμένα απο κωνικές ανεμοδείκτες, προεξέχουσες τροχαλίες, αρμίδια και γερανούς.

Ποιά ανάγκη ή εντολή ή επιθυμία ώθησε τους ιδρυτές της Ζηνοβίας να δώσουν τέτοια μορφή στην πόλη τους, κανείς δεν θυμάται, γι'αυτό και κανείς δεν μπορεί να πει αν η ανάγκη αυτή ικανοποιήθηκε από την πόλη έτσι όπως την κοιτάζουμε σήμερα, που μεγάλωσε ίσως απο επόμενες υπερκαλύψεις σε σχέση με το πρώτο και ακατανόητο πλεον σχέδιο. Το σίγουρο πάντως είναι ότι όποιος κατοικεί στη Ζηνοβία και του ζητήσουν να περιγράψει πώς εννοεί ο ιδιος την ευτυχισμένη ζωή, είναι πάντα μια πόλη σαν τη Ζηνοβία που αυτός θα φανταστεί, με τους πασσάλους της και τις αιωρούμενες σκαλες της, μια Ζηνοβία ίσως εντελώς διαφορετική, με λάβαρα και κορδέλες να ανεμίζουν, αλλά πάντα ως συνέπεια του συνδιασμού των στοιχείων εκείνου του πρώτου μοντέλου.

Έχοντας πεί αυτά, είναι μάταιο να ορίσουμε αν η Ζηνοβία πρέπει να ταξινομηθεί ανάμεσα στις ευτυχισμένες ή τις δυστυχισμένες πόλεις. Δεν είναι σε αυτά τα δύο είδη που έχει νόημα να χωρίζουμε τις πόλεις, μα σε άλλα δύο: εκείνες που συνεχίζουν μέσα από τα χρόνια και τις αλλαγές να δίνουν μορφή στις επιθυμίες και εκείνες στις οποίες οι επιθυμίες είτε κατορθώνουν να αναιρέσουν την πόλη είτε να αναιρεθούν οι ίδιες.