Herr Werner Karl Heisenberg und Ich

Ο ταυτόχρονος προσδιορισμός της θέσης και της ορμής του ηλεκτρονίου, δηλαδή [σε δικούς μας ψυχολογικούς όρους] του «ποιο είναι» και του «πού πάει», κατέστη μεν δυνατός τον 20^ο αιώνα, αλλά μόνο με την παραδοχή ενός minimum σφάλματος από το οποίο δεν μπορούσαμε να γλυτώσουμε. Αυτό το σφάλμα ενέργειας ονομάστηκε σταθερά του Planck και συμβολίστηκε με h.

Αν ως Δp ορίσουμε το σφάλμα στον προσδιορισμό της ορμής του ηλεκτρονίου και ως Δq το σφάλμα στον προσδιορισμό της θέσης του, τότε

Δp*Δq >= h

(όπου h = 6,6*10^-34 Watt * sec²)

-*-

Εκλαϊκευμένο Παράδειγμα [με κίνδυνο]

Στη φωτογραφία συμβαίνει αν φωτογραφίσουμε ένα κινούμενο αντικείμενο με μικρή ταχύτητα, τότε το αντικείμενο να εμφανιστεί "κουνημένο". Έτσι, προσδιορίζουμε την ορμή του (φαίνεται πού κατευθύνεται) αλλά όχι τη θέση του (πού ακριβώς είναι).
Αν φωτογραφίσουμε με μεγάλη ταχύτητα αυτή τη φορά, το αντικείμενο προσδιορίζεται ακριβώς (δεν είναι κουνημένο) αλλά δεν έχουμε πληροφορία για την κίνησή του.

-*-

Ο εαυτός μας στο ερώτημα «ποιός είμαι και πού πάω», κατ’ αναλογία, δεν μπορεί να απαντήσει. Τουλάχιστον, όχι στην Planck scale.

«Ποιος είμαι;»
«Είσαι αυτός.»
«Πού πάω;»
-αδύνατος ο προσδιορισμός-

«Ποιος είμαι;»
-αδύνατος ο προσδιορισμός-
«Πού πάω;»
«Πας εκεί, έτσι.»

Ο προσδιορισμός του «είναι» οδηγεί στην αδράνεια της αυτής συνειδητοποίησης. Περιγράφοντας τον εαυτό μου, δηλαδή τη «θέση» μου στο μικρόκοσμο του δικού μου ατόμου, οριοθετούμαι, χαρακτηρίζομαι και διαφοροποιούμαι, οικειοποιούμαι το self.

Ο προσδιορισμός του «πού πάω» ξεδιπλώνει τη δυναμική μου, την κατεύθυνσή μου, την «ορμή» μου στο ίδιο μικροπεριβάλλον.

-*-

Το ασυμβίβαστο και το απροσδιόριστο αποκαλύπτονται διττά.

Απ’ τη μια, τη στιγμή που συνειδητοποιείς τη «θέση» σου και ταυτόχρονα την αδυναμία προσδιορισμού της «ορμής» σου. Όταν καταλάβεις ποιος είσαι, σίγουρα δεν μπορείς πλεόν να έχεις την ίδια ορμή. Και τα δύο δεν γίνεται να τα χαρείς.

Απ’ την άλλη, μαθαίνοντας πού θέλεις να πας, δηλαδή ανακαλύπτοντας την «ορμή» σου, χάνεις τη χαρά της «θέσης» σου. Χάνεις τη γνώση του ποιος είσαι εφόσον αλλάζεις. Και τα δύο δεν γίνεται να τα χαρείς.

-*-

-Για να δεις μέσα σου πρέπει να σταματήσεις και να κοιτάξεις.
-Μα τότε δεν πας.
-Πώς να ξέρεις την απάντηση στο ερώτημα;

-Για να δεις αλλαγή πρέπει να προχωρήσεις.
-Μα τότε δεν είσαι.
-Πώς να ξέρεις την απάντηση στο ερώτημα;

-*-

Το h έρχεται να κατευνάσει το θυμό. Ναι, δεν γίνεται να μας πεις ακριβώς «ποιός είσαι και πού πας»! Μπορείς όμως να προσεγγίσεις την απάντηση. Γύρω-γύρω από έναν κύκλο με ακτίνα h φέρε όσες βόλτες θέλεις και θαύμασε την αλήθεια σου που στέκει αντικειμενικός κριτής σου, στο κέντρο του κύκλου.

Επιτυχία πλέον είναι να ισορροπήσεις στην περιφέρειά του, όχι να βρεθείς στο κέντρο του. Αυτό είναι αδύνατον. Όσο προσπαθείς να δεις καλύτερα τη θέση σου, τόσο θα χάνεις την ορμή σου. Κι όσο προσπαθείς να μάθεις την ορμή σου, τόσο δε θα ξέρεις ποιος είσαι.

ΥΓ. Αν πάλι, φίλε αναγνώστη, θελήσεις με μανία να χορέψεις μέσα στον κύκλο, αν παρόλ' αυτά εσύ, ως απόλυτος δυνάστης του εαυτού σου, σπάσεις το φράγμα του h, μπράβο!