Η πιθανη αλληγορια του "The Wizard of Oz". [η λαμπα στο μυαλο ενος καθηγητη Αμερικανικης Ιστοριας το 1963]

Στα τελη του 19^ου αιωνα, οι ΗΠΑ βιωσαν μια μεγαλη Υφεση, που οδηγησε σε πτωση των τιμων των αγροτικων προιοντων. Η αντιδραση των αγροτων ηταν να παραξουν περισσοτερο ωστε να εξισορροπησουν τα μειωμενα τους εσοδα με περισσοτερη πωλουμενη ποσοτητα, οδηγωντας ετσι σε περαιτερω μειωση των τιμων (νομος προσφορας-ζητησης).

Η οικονομικη εξαθλιωση οδηγησε σε απωλειες κτηματων και μεταναστευση προς τα αστικα κεντρα.

Μερικοι αγροτες συνεταιριστηκαν και απαιτησαν δημοκρατικοτερη διαχειριση της ποσοτητας του χρηματος που θα κυκλοφορουσε, τετοια ωστε να καλυπτει τις αναγκες τους. Ετσι, γεννηθηκε το Populist Movement, που προσπαθησε να προωθησει την αποκοπη του χρηματος απο την ποσοτητα του χρυσου και την δυνατοτητα αυξομειωσης του απο την κυβερνηση, με απωτερο σκοπο την οικονομικη σταθεροτητα, παρακαμπτοντας τις απο τοτε πανισχυρες τραπεζες.

Φερελπις πολιτικος φανηκε να ειναι ο William Jennings Bryan, ο οποιος θα μπορουσε να ανατρεψει το «κανονα του χρυσου» και να φερει το διμεταλλισμο (και ασημιου δηλαδη) στο συστημα.

Μεσα σ’ αυτο το τοπιο, μερικοι τοποθετουν και την γνωστη ιστορια «Ο Μαγος του Οζ» ως μια αλληγορια των οσων συνεβαιναν στις ΗΠΑ τοτε.

Στο Κανσας, ενα μιζερο και δυσκολο μερος, η Ντοροθυ συμβολιζει τον απλο αγροτη. Με τη βοηθεια ενος τυφωνα (συμβολο τοτε των επαναστατικων πρακτικων) μεταφερεται σε μια φανταστικη χωρα, οπου οι Munchkins (νανοι), εννοωντας τους μικρους ιδιοκτητες γης, υποφερουν κατω απο την Σατανικη Μαγισσα της Ανατολης, δηλαδη τις τραπεζες και τους καπιταλιστες. Η πτωση της, σκοτωνει τη Μαγισσα και της φερνει στα ποδια τις ασημενιες παντοφλες της, πανω στις οποιες θα περπατησει απο δω και περα, πηγαινοντας να βρει το Μαγο.

Η πρωτη συναντηση ειναι με το Σκιαχτρο (την αγροτικη ταξη) που δεν εχει αυτοπεποιθηση και ιδιαιτερο μυαλο. Αυτος θα ζητησει απο τον Μαγο ακριβως αυτο που του λειπει.

Η δευτερη συναντηση ειναι με τον Τενεκεδενιο, δηλαδη τους αστικους βιομηχανικους εργατες, την εργατικη ταξη. Υποφεροντας απο την καταρα της Μαγισσας της Δυσης, αντικαθιστα συνεχως μερη του σωματος του απο μεταλλικα στοιχεια που ομως σκουριαζουν, υπονοωντας την δυσκολια του βιομηχανικου τομεα να αναπτυχθει κατω απο την κυριαρχια των τραπεζων και της προσφορας του χρηματος, αλλα και την αποξενωση του ανθρωπου απο την εργασια. Τελικα, καταληγει ενα εργαλειο της βιομηχανιας χωρις καρδια, την οποια και ζητα να του δωσει ο Οζ.

Η τριτη συναντηση ειναι με το Λιονταρι, που ομως του λειπει το θαρρος και συμβολιζει τον πολιτικο Βryan. Και οι τρεις, ακολουθωντας τον Yellow Brick Road (δηλ. τον κανονα του χρυσου) πανε να βρουν τον Μαγο.

Η εικονα του Οζ, που τοσο δεος προκαλει σε ολους, διαφοροποιειται αναλογα με ποιον εχει απεναντι, οπως συνηθιζουν να υποδυονται οι πολιτικοι τους ρολους τους. Αυτο συμβολιζει την αβασιμη κυριαρχια των ηγετων, που απορρεει ακριβως απο το γεγονος της κοινης αποδοχης απο εμας της εξουσιας τους. Η συμβουλη του να αντιμετωπισουν τον πραγματικο εχθρο και υπαιτιο της καταστασης τους δηλ. τη φυση, τελικα οδηγει την Ντοροθυ στον αφανισμο της Μαγισσας της Δυσης με το νερο. Τον πιο πολυτιμο συντελεστη παραγωγης για την αγροτια.

Στην επιστροφη στο Μαγο αποκαλυπτεται οτι ειναι ενας συνηθισμενος ανθρωπος και οτι με τις δικες τους δυναμεις ο καθενας και τη συνεργασια καταφεραν να πετυχουν ολα οσα πετυχαν, ενα καλυτερο μελλον.

Αυτη ειναι μια μικρη περιληψη της ιστοριας, χωρις ολους τους συμβολισμους που εχουν κατα καιρους αναφερθει, καθοτι ειναι πολλοι.

Θα αναφερω δυο ακομα συμβολισμους (για τους πιο σχετικους).

Oz ειναι η συντμηση της ουγγιας, μοναδα μετρησης του χρυσου
Emerald City ειναι η εικονικη πολη του επι τη εμφανισει χρηματος
(και για τους μη σχετικους)

The Wizard ειναι ο τοτε Προεδρος των ΗΠΑ McKinley

Το πιο ενδιαφερον, ομως, ειναι ο τροπος που ανακαλυφθηκε αυτος ο συμβολισμος.

Εδω θα βρεις το κειμενο του καθηγητη Henry Littlefield (1992), που μιλα για μια ημερα πισω στο 1963, οταν μεσα στη ζεστη ενος καλοκαιρινου μεσημεριου, ξαφνικα...