Cna yuo raed tihs?

Όλοι μας έχουμε συντάξει κείμενα, κι ενδεχομένως θα συνεχίζουμε να το κάνουμε έτσι για πολύ καιρό ακόμα, με πολλά ορθογραφικά λάθη. Είναι γνωστό ότι αντιλαμβανόμαστε την κάθε λέξη όχι συνειδητοποιώντας κάθε φθόγγο χωριστά (π.χ. τη λέξη έ-ν-α ως έψιλον νι άλφα) αλλά ως "ζωγραφιά" που, όντας οικεία, μας οδηγεί στο να σκεφτούμε ή να προφέρουμε την αντίστοιχη λέξη. Απλό παράδειγμα αποτελεί ένα κείμενο που κυκλοφορεί στα mail boxes μας και δεν είναι καν στη μητρική μας γλώσσα...

Cna yuo raed tihs?

i cdnuolt blveiee taht I cluod aulaclty uesdnatnrd waht I was rdanieg. The phaonmneal pweor of the hmuan mnid, aoccdrnig to a rscheearch at Cmabrigde Uinervtisy, it dseno't mtaetr in waht oerdr the ltteres in a wrod are, the olny iproamtnt tihng is taht the frsit and lsat ltteer be in the rghit pclae. The rset can be a taotl mses and you can sitll raed it whotuit a pboerlm. Tihs is bcuseae the huamn mnid deos not raed ervey lteter by istlef, but the wrod as a wlohe. Azanmig huh? yaeh and I awlyas tghuhot slpeling was ipmorantt! if you can raed tihs forwrad it

Βλέπετε, λοιπόν, ότι μπορείτε να διαβάσετε τις λέξεις χωρίς αυτές να είναι ούτε ορθογραφημένες κι ούτε καν με τους φθόγγους τους στην σωστή θέση. Συνεπώς, ας συμφωνήσουμε ότι δεν χρειαζόμαστε την ορθογραφία για να κατανοήσουμε γενικά μία λέξη. Το "περίπου" αρκεί.

Με ευκολία μπορούμε να αναφέρουμε ως τις δύο πιο συνήθεις αιτίες των ορθογραφικών μας λαθών την "δακτυλική παραδρομή" (κατά τη φροϋδική "γλωσσική παραδρομή") ή την απλά λάθος πληκτρολόγηση. Αυτό όμως μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε εύκολα με τους αυτόματους διορθωτές κειμένου. Γιατί εξακολουθούμε να γράφουμε λάθος;

Η αισθητική αξία μιας λέξης είναι ένας τρόπος να αποτιμήσεις την όλη αξία της. Ένας άλλος είναι το ειδικό εννοιολογικό της βάρος μέσα στον ωκεανό των λέξεων. Η παραποίηση μιας λέξης μπορεί να αποβεί καθοριστική για την ορθή ή μη κατανόηση από τον αναγνώστη του νοήματος που θέλουμε να περάσουμε. Επειδή όμως αυτό συμβαίνει αρκετά σπάνια ας μην το θίξουμε άλλο. Αυτό που ενδιαφέρει εμένα είναι η λέξη ως αισθητική. Μία αλλοίωση της εικόνας που έχουμε στο μυαλό μας για να περιγράψει τη λέξη "ένα" θα ήταν για παράδειγμα η λέξη "αίνα". Αυτή η ζωγραφιά στα δικά μου μάτια φαίνεται ότι είναι, ή έχει τουλάχιστον κάτι, λάθος. Σαν να βλεπω ας πουμε αυτό...

{ Τα παραδείγματα που χρησιμοποιώ είναι επίτηδες χοντροκομμένα για εύκολη κατανόηση }

Δημιουργείται, συνεπώς, μια ασυνέχεια οπτικού ερεθίσματος και έννοιας που δημιουργώ ο ίδιος στο κεφάλι μου όταν διαβάζω για παράδειγμα τους στίχους:

" Αίνα το χελιδόνι κι η άνοιξ΄ακριβή"

Οι λόγοι που εγώ θα έλεγα ότι οδηγούν σ΄αυτή την κατάσταση ανορθογραφίας είναι κυρίως δύο.

• Δεν ζωγραφίζουμε τις λέξεις που γράφουμε όπως παλιότερα κι έτσι απομακρυνόμαστε από τον φετιχισμό μαζί τους ως τέχνημα. Αυτό που ο Ντίνος Χριστιανόπουλος έιχε περιγράψει πολύ ωραία γράφοντας:

Μην καταργείτε την υπογεγραμμένη
ιδίως κάτω από το ωμέγα
είναι κρίμα να εκλείψει
η πιο μικρή ασέλγεια
του αλφαβήτου μας

• Πλέον, η σχέση μας με την αποτύπωση των λέξεων είναι η πίεση των σωστών πλήκτρων, γεγονός που μας μετατρέπει σε εντολείς της δημιουργίας τους κι όχι σε πραγματικούς δημιουργούς τους.

Η ορθογραφία είναι ένας τρόπος να δείξουμε τον σεβασμό μας στην (κοινή) αισθητική αντίληψη του αναγνώστη. Βέβαια, μπορούμε να είμαστε "ανορθόγραφοι με αιτία".

-Πότε;
-Αν δικαιολογούμε γιατί το κάνουμε, άμεσα ή εμμεσα.

Και για να είμαι πιο σαφής, ιδού η απόδειξη ότι το στηρίζω.

Το θέμα είναι να μην χρησιμοποιούμε υπερεαλιστικά μέσα ("αίνα") για να περιγράψουμε ρεαλιστικές έννοιες ("ένα"), αλλά ακριβώς το αντίθετο. Σαν την τέχνη, να μεταχειριζόμαστε τις αληθινές λέξεις για να πούμε υπερεαλιστικά πράγματα.

Μικρός, όταν ακόμα δεν είχα ξεπεράσει το χριστιανικό άγος, πίστευα ότι το να γράψω "του θεού" ήταν, εκτός από ασέβεια, ορθογραφικό λάθος. Το σωστό ήταν "Του Θεού". Τώρα μπορώ να στηρίξω γιατί θεωρώ ορθογραφημένη την πρώτη εκδοχή. Κι αυτό είναι μια θέση που με κάνει να στηρίζω την επιλογή μου να χρησιμοποιήσω τους φθόγγους "τ" αντί "Τ" και "θ" αντί "Θ".

Πιστεύω ότι το internet προάγει τη σκέψη σε επίπεδο περιεχομένου, αφού κοινοποιώντας την και επιτρέποντας τα comment boxes προσέχουμε περισσότερο τι λέμε (συν του ότι "verba volant, scripta manent"), αλλά όσον αφορά στην ορθογραφία...δικαιολογούμε τους εαυτούς μας πολύ εύκολα.

Βρείτε τα λάθη!