Πατάτα

[δύο fruto5tracks για όσο θα διαβάζετε το σεντόνι , όσοι αντέξετε δηλαδή
Birds say sunday
no winGs today mr. Elefant (version=b) ]

Μίλησα για πρώτη φορά όταν ήμουν 18 μηνών.
H πρώτη λέξη που είπα ήταν η λέξη "πατάτα".
ουώου.

Οι αυτήκοοι μάρτυρες αυτού του αναμφίβολα συγκλονιστικού για το σύμπαν γεγονότος , ισχυρίζονται οτι η λέξη εξωτερικεύτηκε με κρυστάλλινη καθαρότητα παρά την αναπόφευκτη παιδικότητα του ήχου. Παρόλα αυτά διατηρώ μεχρι σήμερα κάποιες επιφυλάξεις για το κατα πόσο είχα συνείδηση του τι σήμαινε αυτό που είπα. Ακόμα περισσότερες επιφυλάξεις διατηρώ για το κατα πόσο εχω σήμερα συνείδηση του τι είναι πραγματικά η πατάτα. Με αυτή την έννοια αναρρωτιέμαι τι χρειάστηκε για να φτάσουμε σαν άνθρωποι σε αυτό το σημείο , ωστε να ταυτίζουμε τη συνείδηση με τη γνώση και ακόμα χειρότερα , μια απλή λέξη με το ίδιο το ον.

Μια πατάτα είναι μια πατάτα.Δεν υπάρχει άλλος τρόπος να τη διαχειριστείς λογοκρατικά πέρα απο το αναφερθείς σε αυτή ως πατάτα. Εκτός και αν είσαι στα καραπρώτα βήματα της ρητορικής τέχνης (2 ετών) και αναφερθείς στην πατάτα ως "αυτό" .Οπότε και το πιό πιθανό είναι ο μπαμπας-μαμα-θείος να σου πεί οτι "αυτό" ονομάζεται πατάτα και όχι "αυτό". Αναρρωτιέμαι πόσο καιρό παίρνει να δώσεις σε ένα παιδί να καταλάβει οτι οφείλει να μπεί στο χορό των συμβάσεων , γιατι απο όσο ξέρουμε οι λέξεις δεν είναι τίποτε άλλο παρα συμβάσεις για εκείνους που έχουν εξοικειωθεί με τον υλικό κόσμο και έχουν αφήσει πίσω τα playmobil και το αρχηγείο των πειρατών στο φούρνο που η μαμά θέλει να ψήσει πατάτες , ότι και αν σημαίνει αυτό τελος πάντων.

Ο Πλάτωνας ισχυρίστηκε οτι η κάθε πατάτα είναι μια κάλπικη απεικόνιση της αρχετυπικής πατάτας που βρίσκεται κάπου εκεί στον ουρανό ,θέλωντας να δώσει έμφαση στην πνευματική πραγματικότητα της πατάτας ως μόνη πραγματικότητα. Η πατάτα προυπάρχει ως ιδέα του πράγματος "πατάτα" και αυτό που ονομάζουμε εμείς πατάτα δεν είναι τίποτε άλλο παρα η σκιά της σκιάς της αληθινής πατάτας.Ο Αριστοτέλης δέχεται και αυτός οτι η ιδέα της πατάτας είναι οντολογικά πραγματική. Εν τούτοις θεωρεί οτι τα κατα τόπους φανερωμένα ως πατάτες πράγματα , είναι και αυτά αληθινά και όχι κάλπικες απεικονίσεις όπως τις ήθελε ο Πλάτωνας. Ο Αριστοτέλης λοιπόν παρουσιάζει την ιδέα της πατάτας όχι σαν προυπάρχουσα του πράγματος πατάτα (νεοπλατωνισμός) , αλλα σαν υφιστάμενη "μέσα στην πατάτα".

Κατ επέκταση , η σύγκρουση σχολαστικής και μυστικής θεολογίας του χριστιανικού κόσμου κατα τους Μέσους Χρόνους θα παρουσίαζε τις πατάτες με διαφορετικές προσεγγίσεις , όπως για παράδειγμα ως υποστατικές οντότητες που έχουν σαν κοινή ουσία την ιδέα-πατάτα, είτε ως καθολικά λαχανικά που βρίσκονται μεσα στο Νού του Μεγάλου Μάγειρα. Βέβαια πρέπει εδώ να πούμε οτι η σχολαστική θεολογία προέβαλλε την ουσία της πατάτας εναντι του όντος , αφού δέχτηκε οτι η ουσία της πατάτας (substantia patatae) προυπάρχει του όντος-πατάτα ως "πρώτη ουσία" κατα την αριστοτελική ,πάντα, ορολογία. Για την ορθόδοξη θεολογία της Ανατολής αυτή η διχοτομική προβληματική για τη σχέση του "όντος" πατάτα και της "ουσίας" της πατάτας, δεν υφίστατο και αυτό φαίνεται και σε απόσπασμα απο το έργο του ησυχαστή μοναχού Γρηγορίου Παλαμά :
"ου γαρ εκ της ουσίας η ούσα πατάτα αλλα εκ του όντος η πατατώδης ουσία" (Υπέρ των ιερώς πατατιαζόντων,3,2,12).

Οι αιρέσεις φύτρωναν σα τα μανιτάρια (που γευστικά κολλάνε πολύ με τις πατάτες). Κάποιοι υποστήριζαν οτι ο Χριστός δεν έφαγε ποτέ πατάτες , καθώς αυτό δεν αναφέρεται στην Αγια Γραφή,γιαυτό και απαγορεύεται να τις φάει κανείς άλλος (Με το ίδιο σκεπτικό αναρρωτιέμαι αν θα έπρεπε να χέζουμε αλλα αυτό είναι μια άλλη ιστορία). Άλλες αιρέσεις τόνιζαν τον υποχρεωτικό χαρακτήρα της πατατοφαγίας και αντικατέστησαν τον άρτο στη τέλεση της θείας Ευχαριστίας με πατάτα (λάβετε, φάγετε, αυτή είναι η πατάτα μου). Οι διαμάχες για το ζήτημα είχαν λάβει μεγάλη διάσταση ,οι λαοί αλληλοσπαράζονταν και ειρωνευόντουσαν ο ένας τον άλλο για το ποιός είναι ο πιό πατατοκέφαλος , όταν κάποιος μοναχός στη Ραβέννα της Ιταλίας υποστήριξε οτι η πατάτα ρε παιδιά είναι απλά μια πατάτα, μη το κάνουμε τόσο μεγάλο θέμα τώρα. Καταδικάστηκε για εκτροπή σε αίρεση και τον έκαψαν στην πυρά μαζί με λουκάνικα. Ωστόσο νεοπλατωνίζοντες και αριστοτελίζοντες σχολαστικοί συνέχιζαν χωρίς να πτοηθούν (και αυτό τους το αναγνωρίζουμε) να πίνουν τη μπύρα τους αναζητώντας τη αλήθινή πατάτα σχολιάζοντας την οποσθοδρομικότητα των μυστικών που αρνούνταν να ακολουθήσουν το φώς της επιστημονικής σκέψης. Επιστημονική σκέψη my ass αν θέλετε τη γνώμη μου , εγω ακόμα δεν έχω καταλάβει τι στο διάολο είναι η γαμημένη η πατάτα.

Τελικά ο ακαδημαικός κόσμος του χριστιανισμού δέχτηκε την πατερική παράδοση των πρώτων αιώνων του χριστιανισμού οτι ο άνθρωπος δεν μπορεί να διεισδύσει στην ουσία της πατάτας, πράγμα το οποίο αν και δογματικό , εξηγεί πολλά. Καποιοι βέβαια όπως ο Άνσελμος του Κάντερμπουρυ επέμεναν και προσπάθησαν να αποδείξουν οντολογικά την ύπαρξη της πατάτας λέγοντας οτι εφόσον η πατάτα αποδεικνύεται με το λόγο , τότε υπάρχει αληθινά , διότι αν η πατάτα υπήρχε μόνο στη σκέψη του ανθρώπου τότε θα χρειαζόταν να υπάρχει ενα άλλο όν το οποίο να έχει γεύση πατάτας , όπερ αδύνατο. Η αποδειξη απορρίφθηκε γιατι βγήκε κάποιος μοναχόςτης μονής Μαρμουτιέ με το όνομα Gaunilo και είπε οτι αυτη η απόδειξη στέκει μόνο αν δεχτούμε οτι η πατάτα έχει γεύση πατάτας και οτι το μόνο που αποδεικνύει η "απόδειξη" αυτή είναι οτι ο Ανσέλμος σίγουρα δεν έτρωγε σε εστιατόρια δεύτερης κατηγορίας της εθνικής οδού.

Στην Αλχημεία γίνεται λόγος για τη Φιλοσοφική Πατάτα που θα μπορούσε να μετατρέψει οποιαδήποτε σούπα σε πατάτες τηγανητές παρότι οι τηγανητές πατάτες ανακαλύφθηκαν πολύ αργότερα απο τους Γάλλους. Οι αλχημιστές γενικά ήταν πολύ μπροστά απο την
εποχή τους. Ο Ρογήρος Βάκωνας λέγεται οτι είχε μια συνταγή για μουσακά με πατάτες που αν τον έτρωγες σου φυτρώνε στο κεφάλι μια πατατιά που οδηγούσε στον ουρανό. Λίγοι γνωρίζουν οτι ο Ισαάκ Νεύτων ήταν εκτός απο φυσικός και αλχημιστής. Ακόμα λιγότεροι ξέρουν οτι για τη σύλληψη της θεωρίας της βαρύτητας αφορμή δεν στάθηκε ενα μήλο αλλα μια πατάτα που του έπεσε στο κεφάλι. Κανείς δεν ενδιαφέρθηκε ωστόσο να μάθει πως στο διάολο βρέθηκε η πατάτα πάνω στο δέντρο.Η αλήθεια είναι οτι δεν ζεί σε αυτό το μέρος κανένα είδος μαιμούς και στο κάτω κάτω αν ζούσε θα του πέταγε μάλλον μια καρύδα και όχι μια πατάτα.

Η δυτική φιλοσοφία συνέδραμε σημαντικά στο ζήτημα της πατάτας. Ο Καρτέσιος δήλωσε οτι "τρώω πατάτες άρα πεινάω". Το δεύτερο φιλοσοφικό ερώτημα του Κάντ ήταν "πόσο επιτρέπεται να ψήσω την πατάτα?". Ο Άνταμ Σμίθ διακύρηξε την ανάγκη της ελεύθερης
διακίνησης της πατάτας λέγοντας το περίφημο "αφήστε τις πατάτες να κάνουν ότι θέλουν γαμώ τη πουτάνα μου". Τη θεωρία αυτή υποστήριξε και ο Καποδίστριας που όταν έφερε την πατάτα στην Ελλάδα παρατήρησε οτι κανείς δεν την πλησίαζε γιατι ήταν κάτι νεοφερμένο. Τις παράτησε λοιπόν σε μια πλατεία λέγοντας στους συμβούλους του "η πατάτα θα βρεί το δρόμο της" το οποίο έκανε και τραγούδι αργότερα ο Donovan νομίζω (potato will find it's way).

Αντίθετα με την εντύπωση που έχουν πολλοί άνθρωποι , ο Μάρξ δεν ισχυρίστηκε ποτέ οτι η πατάτα είναι το όπιο του λαού , αντίθετα επέκρινε τους μανάβηδες που κρατάνε τις καλές πατάτες για τον εαυτό τους και επεσήμανε οτι οι πατάτες πρέπει να μοιράζονται ίσα ανάμεσα στο λαό. Ο γάλλος αναρχικός Προυντόν πίστευε οτι η πατάτα είναι κλοπή. Και αυτό θεωρούσε οτι ισχύει για όλους , άσχετα με το αν κάνουν δίαιτα ή όχι. Μάλλον είχε κάποιο δίκιο γιατι και στην περίπτωση του Καποδίστρια οι έλληνες έφαγαν τελικά πατάτες μόνο όταν τους δώθηκε η ευκαιρία να τις κλέψουν.

Σημαντικό ρόλο στον προσδιορισμό της πατάτας έπαιξαν οι Υπαρξιστές. Ο Χάιντεγγερ υποστήριζε οτι το Είναι ερμηνεύεται καλύτερα μεσα απο την ετυμολογία των λέξεων εκείνων που προσδιορίζουν τα πιο κοινά και ευτελή πράγματα της καθημερινής ζωής , όπως πχ μια πατάτα. Ο Κίρκεργκωρ που θεωρείται ο πατέρας του Υπαρξισμού διέκρινε τρία στάδια ύπαρξης της πατάτας : το στάδιο των αισθήσεων στο οποίο ζεί κανείς τη στιγμή (μμμ τι ωραία πατάτα), το στάδιο της ηθικής (μήπως δεν πρέπει να φάω άλλη πατάτα?) και το θρησκευτικό στάδιο στο οποίο εκείνος που τρώει μια πατάτα αναφωνεί εκστασιασμένος "θεέ μου!" συνειδητοποιώντας με φόβο τη σχέση Θεού-Ανθρώπου-Πατάτας. Ειδικότερα ο Κίρκεργκωρ πίστευε οτι η πατάτα ως όν χαρακτηρίζεται απο μια εναγώνια προσπάθεια να υπερβεί τον εαυτό της. Για τον Μπούλτμανν , η αυθεντική πατάτα ως ύπαρξη δεν είναι ο αυτοσχεδιασμός του ανθρώπου αλλα μάλλον ο αυτοσχεδιασμός του ανθρώπου στην αγάπη και την υπακοή στους νόμους της μαγειρικής. Το ίδιο υποστήριξε και ο Μαμαλάκης.
Οι Υλιστές πρέπει να πούμε οτι δεν βοήθησαν καθόλου στον προσδιορισμό της πατάτας γιατι επέμεναν οτι η πατάτα είναι ύλη , πράγμα που το ξέραμε , χαίρω πολύ δηλαδή. Ο Νίτσε απο την άλλη υποστήριξε με μανία οτι ΔΕΝ ΥΠΑΡΧΕΙ πατάτα και να πά να γαμηθείτε όλοι. Μάλλον έφταιγε το γεγονός οτι ο πατέρας του ήταν συντηρητικός πατατοπαραγωγός.Οι Nίντζα όμως γνωρίζουν οτι η πατάτα υπάρχει και παρα-υπάρχει γιατι την χρησιμοποιούν για βασανιστήρια εναντίον των Σαμουράι. Το θέμα της πατάτας εξακολουθεί και διχάζει τους ερευνητές , ειδικά μετά τους ισχυρισμούς της Κβαντικής φυσικής οτι αν δεν παρατηρείς την πατάτα όσο ψήνεται , τότε δε θα ψηθεί.

Το μυαλό μου έχει γίνει πουρές και ακόμα δεν έχω καταλάβει τί είναι η πατάτα.Ίσως είναι ιδιότητα μιας αθάνατης ιδέας που υφίσταται αφ εαυτής ή την προσσεγγίζει ο άνθρωπος με τη νοησιαρχική γνωστική διαδικασία. Το πιό πιθανό είναι οτι δεν πρέπει να προσπαθούμε να γνωρίσουμε τι είναι η πατάτα αλλα να θυμηθούμε τι εννοούσαμε όταν ήμασταν παιδιά με τη μούρη κολλημένη στον ουράνιο φούρνο της μαμάς.

πείνασα , εύχομαι το ίδιο και για εσάς
σερσέ λα πατάτ


* οι καταστάσεις και τα πρόσωπα που εμφανίζονται σε αυτό το ποστ είναι πραγματικά και καθόλου τυχαία
** το πόστ είναι αφιερωμένο στους κοντριμπιούτορς του PRITS με αφορμή το λεμόνι